शिकलेली
असहाय्यता (Learned Helplessness): मानसिक
गुलामगिरी
एका
गावात एक प्रसिद्ध सर्कस होती, जिथे प्रेक्षकांना
आकर्षित करणारे विविध प्राणी होते—सिंह, वाघ, घोडे आणि सर्वात मोठा आणि ताकदवान हत्ती. हा हत्ती सर्कशीतील सर्वात
महत्त्वाचा आणि आकर्षक प्राणी होता. त्याचे प्रेक्षकांवर जबरदस्त प्रभाव पडे. तो
मोठा, बलवान आणि शक्तिशाली होता, तरीही
तो एका साध्या, नाजूक दोरखंडाने एका खांबाला बांधलेला असे.
कारण
सर्कशीत आल्यावर तो लहान असताना एक बळकट दोरखंड वापरून एका मोठ्या खांबाला बांधले
गेले होते. सुरुवातीच्या दिवसांत त्याने सुटण्यासाठी जोरदार संघर्ष केला. तो
संपूर्ण ताकद लावून दोरखंड तोडण्याचा प्रयत्न करी, पण त्याचे छोटे, कमकुवत शरीर पुरेसे सामर्थ्यवान
नव्हते. तो जोरजोरात ओढायचा, जोर लावायचा, कधी बसायचा, कधी धावण्याचा प्रयत्न करायचा—पण शेवटी
प्रत्येक वेळी त्याला अपयशच यायचे.
